چہ سُمائیل بِنگَو ءُ شاھی بِنگَو ءَ پد کلمت ءِ سروگانی ورنائیں میر ھمّل ءِ دست ءَ کئیت۔۔۔میر ھمّل سمائیل ءِ زمانگ ءَ زِرنگیں ورنایے بیت آ رنگ ءُ دانگ ءَ ھم خوبصورت ءُ شرّنگے بیت ھمے پیم دلیر ءُ بہادُرّیے ھم بیت پہ وتی راج ءُ مہلوک ءِ ھزمت ءَ مدام ساڑی بیت آئی ءِ دلکَش ھمے بیت کہ تیاب ءِ گور ءِ نِشتگیں مردمانی دیمپانی انچیں رنگے ءَ بہ کنت کہ آئی ءِ بُن پیروک میر نوتک ءُ ناکو شاھی ءُ سُمائیل ءَ کُتگ۔
ھمّل کلمتی ءِ دلیری ءُ بہادُرّی ءِ ھال ماں سرجمیں بلوچستان ءِ تیاب گوراں شِنگ ایت ھمّل چہ ٹَٹّھہ ءَ بِگر داں جاشک ءُ سیریک ءَ وتی دست ءِ چیر ءَ کار ایت ءُ برے جاگھے ءَ روت وتی تیاب ءَ چار ایت ءُ وتی مھلوک ءَ تیار کنت کہ ڈنّی ءُ دَری ھملہ ورے مئیت ءُ تیاب ءَ لُٹّ ءُ پُل مہ کنت۔ میر ھمّل ءِ نوک ورنائی ءِ زمانگ ءَ آئی ءِ نام ءُ توار ھرجاہ ءَ جکس ایت آئی ءِ دلیری ءُ بھادُرّی ءِ گپّ ءُ ھبر ماں ھمک دیوان ءُ مجلساں کنگ بیت۔
ھمّل کلمتی کِساس شانزدھمی سدی ءِ بنداتی زمانگاں میر جینئد ء بِنگَو ءِ لوگ ءَ ودی بیت۔ ورنایے ھمّل کلمتی چو وتی اھد ءِ دگہ وشھالیں لوگانی ودی بیتگیں شھزادگاں سئیل ءُ شِکارانی شَوکیگ بیت, ورنائی ءُ گرم ھونی ءِ سبب ءَ آئی ءِ عشق ھم باز بیت گوش اَنت کہ آ سئے یا چار سانگ ماں وتی ورنائی ءِ زمانگ ءَ کنت بلے آئی ءِ جن ماں دگہ دگہ ھَلکان بنت پرچاکہ ھمّل سفری ءُ ترّ ءُ گَردی مردمے بیت برے جاگھے ءَ پہ سئیل ءُ شِکارانی ھاتر ءَ مساپر بیت۔
چوناھا شائر ءَ شئیر ءِ تہ ءَ ھمّل ھپت جَن ءِ جود کُتگ بلے شائراں ھروھد ءَ پہ شئیر ءِ وشّ کنگ ءِ ھاتر ءَ کِسّہانی تہ ءَ ھیالی رنگ گیشتر مان کُتگ اے ھبر ءَ ھرکس زانت کہ مسلمان ءِ گور ءَ چہ چار جَن ءَ گیش ءِ اجازت ءَ اسلام نہ دنت, اگاں میر ھمّل ءَ ھم باز جَن گِپتگ گُڈا چار جن ئے بیتگ انت البت ءَ ھمّل ءِ چُکّانی رند ابید نسکند سرباز ءِ مردماں دگہ نیست ایندگہ ھر کلمتی یے کہ ھست آ وت ءِ ھمّل ءِ پِت جیئند ءُ پیروک بِنگَو ءِ رند لیک اَنت۔ گوش اَنت کہ ھمّل ءَ ورنائی ءِ زمانگ ءَ بیلہ ءِ آتراپاں گوں یک جنکے ءَ عشق ھم بیت کہ آ جنک ءِ نام شئیر ءِ تہ ءَ مہلنج گِرگ بیتگ نوں زانگ نہ بیت کہ باریں جنک ءِ اصلی نام مہلنج بیتگ یا پہ شرّنگی ءَ شائر ءَ مہلنج گوشتگ۔۔انور اقبال ءُ سید ھاشمی ءَ ھمّل ءِ سرا کہ یک زمانگے ءَ فلمے جوڈ کُتگ تہ اودا ھمے جنک ءِ نام مہگنج بیتگ بزاں فلم ءِ نام "ھمّل ءُ مھگنج” ئے کُتگ۔۔۔۔اے فلم لیاری ءَ سینیما ءَ شِنگ بئیگی بیتگ بلے لھتیں ھما زمانگ ءِ وش نیاتک ءُ ناشریں مردم اے کار ءِ دیم ءَ رکاوٹ بیتگ اَنت ءُ اے فلم ئے چہ شِنگ بئیگ ءَ داشتگ۔ اے فلم ءِ ھلاپ ءَ یک مزنیں سازشے دیم ءَ اتکگ۔۔۔۔چرے فلم ءَ ابید ھمّل ءُ مھگنج ءِ عشقی داستان دگہ جاھے مارا نِبشتہی رنگ ءَ دست نہ کپتگ البت ءَ گُل خان نصیر ءَ وتی کِتاب "بلوچستان کی کہانی شاعروں کی زبانی” ءِ تہ کمّیں باز زکر کُتگ۔ چوناھا ھملّ ءُ مھگنج ءِ عشق ءِ سرا جتائیں شئیر ھم نیست کہ مردم پہ دلجمی اے کِسّہ ءَ گیشینت بہ کنت البت ھمّل ءُ شیر ءِ شئیر ءِ تہ ءَ اے گپّ گیش اِتگ کہ ھمّل ھمے شپ ءَ وتی دوستیگ ءِ چارگ ءِ روگ ءَ بیت۔
ھمّل ءُ مھگنج ءِ بارہ ءَ گوش اَنت کہ مھگنج بیلہ ءِ یک وشّ رنگیں جنکے بیت کہ آئی ءِ شرّنگی ءِ ھال ھرکُج ءَ پُرش ایت انچوش یک روچے ھمّل چہ کلمت ءَ در کپ ایت ءُ آئی ءِ سر ماں بیلہ ءَ جدگالانی میتگ ءَ کپ ایت ءُ آ مھگنج ءَ گِند ایت ءُ آئی ءِ عشق ءَ گرپتار بیت ھمے پیم مھگنج ھم گوں میر ھمّل ءِ گِندگ ءَ آئی ءِ شیدائی بیت ھردوک یک دومی ءِ عشق ءَ بندیگ بنت۔۔۔۔پدا گوں ھما زمانگ ءِ ھال بَری ءُ نمونگ ءَ پہ کاسد ءُ پیگام گوں یک دومی ءَ وتی دل ھالاں سر کن اَنت ءُ درداں درشان کن اَنت ۔۔۔۔ھمّل چوش کہ سئیل ءُ گردشی مردمے بیت دومی پدا کلمت ءِ سرجمیں ریاست آئی ءِ دست ءَ بیت آئی ءَ چہ مَھگنج ءَ گیش وتی راج ءُ مھلوک یا تیاب ءِ گم پِر بیت پمیشکہ چہ بیلہ ءِ درکپگ ءَ پد آئی ءِ سر ماں باھو ءَ ءُ پدا جاشک ءَ کپ ایت۔ داں مزنیں مُدّتے ءَ ھمینگو گوں گَسی ءُ دزبند بیت برے ماں زِر ءَ گوں دُزّ ءُ ڈُنگاں جنگ دئیگ ءَ بیت ءُ برے وتی مھلوک ءِ تہ سئیل ءُ شادِھاں بیت۔ چہ ھما روچ ءَ پد بیلہ ءِ مھگنج ءِ دل مدام پہ ھمّل ءِ نیمگ ءَ بیت ءُ چمّ ئے راھیگ بنت بلے ھمّل دوبر پہ بیلو ءَ واتّر نہ کنت۔ انچوش یک روچے سِندھی جوگی یے ءِ سر ماں ماں بیلو ءَ مھگنج ءِ میتگ ءَ کپ ایت آ جوگی ءِ گور ءَ وتی دست ءَ چارائین اِیت۔
زیت کن او دستگِند گِند منی دست ءِ
گِند منی دست ءَ ءُ دئے من ھال ءَ
دیر کُتگ ھوتیں ھمّل ءُ تیگ ءَ
نئے وت کئیت ءُ نئے مھرمے شکَسی
نئے دپی ھمبوئیں رسالّتے
دست ئے پہ مالی میڑو ئے بَندیں
یا کہ گوں براتی جیڑواں گَٹّ اِنت
یا پِتی شھربندے ھزاریگیں
یا شَر ءُ دیواناں امیریگیں
یا من ءُ سُھران ءَ نا پَسُندائی
یا دگہ دوستے شرتریں گِند ایت
دست چار آئی ءِ دست ءِ چار اِیت ءُ آئی ءَ دلبڈّی دیان ءَ گوش ایت کہ تو دلگران مہ بئے ھمّل تئی گور ءَ آیگی بیتگ بلے راہ ءَ ھَور ءُ ھَرّگ باز بیتگ کَورانی ھار ءُ ھیرّوپاں آئی ءِ راہ گَٹّ کُتگ ءُ پہ تو سر بیت نہ بیتگ۔۔۔۔
وت ھُدا سئی اِنت داشتگ اَت زوراں
گیشتر ءَ بَشّامی جُڑ ءُ ھَوراں
کَور مزارئیگ ءَ پر من ءَ گُرّ اَنت
چہ سر ئے سِرّاں نئے بے سَریں چُرّ اَنت
(روان اِنت)
